 |
Date of Birth | 1867-12-15 | |||
| Place of Birth | Korczew-Dobiecin | ||||
| Date of Death | 1946-02-16 | ||||
| Place of Death | Wąglin | ||||
| Pseudonym and cryptonym | Sariusz; Sarjusz; Saryusz | ||||
| Familiar ties | of the Otocki family |
||||
| VIAF ID | 250187449 | ||||
| Z: Radomszczański Słownik Biograficzny T. 2, s. 35 |
Was born in 1867 in the vicinity of Piotrków, and died in 1946. She was a writer, a social activist and a democrat who fought for women’s rights, established schools, gardens and reading rooms for impoverished children. She also took part in teaching young students the French language, among other subjects.
In 1898, Cieszkowska began her writing career with the novel Jędrek Sokół (eng. Jędrek the Falcon). She was aware of the difficulties of being a female storywriter in the artistic and literary world, and chose to write under a male pseudonym, which was one of the developmental factors in her literary talent. Zofia Cieszkowska cooperated with the magazine “Bluszcz” in Warsaw, which, for many years, show-cased her literary works in fragments. Some of her most important works include: Między świtem a dniem 1902 (eng. Between Dawn and Day), Więzy ducha 1907-1908 (eng. Towers of the Soul), Krzyk życia 1911 (eng. The Shout of Life), Krzywdy dozwolone 1914 (eng. Permitted Wrongdoings) and Literatka 1923 (eng. The Writer). Cieszkowska also published a book about nature entitled Obyczaje zwierząt 1923 (eng. Animal Habits), in which she displayed her vast knowledge of biology. The young writer accumulated a large circle of female readers, and often in her novels included her own views on the topic of women’s role in that day and age. Zofia Cieszkowska represented an environment of women emancipators, who also released novels of an educational nature representing their own ideals. Despite the fact that Cieszkowska belongs to the circle of forgotten female writers, she became very popular in the first half of the 20th century, and her books have since been an available resource in domestic libraries, parishes, and schools.
In a social light, the works of Zofia Cieszkowska concentrated mainly on activism related to education and learning. After a school strike in 1905, she became the principal of one of the Polish schools in Warsaw. She then started work on textbooks for Polish students in middle school grades one, two and three. She published these textbooks in 1917 under her own name through J. Waleckiego Printing in Piotrków. Close to 1926 she worked as a contract teacher at the state middle school Gimnazjum Państwowe im. Bolesława Prusa (eng. The Bolesław Prus State Middle School) in the town of Siedlce.
Currently, Stowarzyszenie Przyjaciół Wolborza (eng. The Wolbórz Friends Association) has been involved in propagating this female writer for many years.
In her novels, Zofia Cieszkowska provides a glimpse at the situation of women in the Młoda Polska literary movement, as well as a world dominated by men and their right of ownership over women, to a certain extent. The writer most likely implemented her own biographical plots and experiences in her stories. For example, in Krzywdy dozwolone, she presents the steps of the divorce process (a divorce which did not end up happening in the end), hardships that the female protagonist grappled with, and the unfortunate circumstances which accompanied the whole ordeal.
WORKS
Autor, [W:] Na powodzian: ksiȩga zbiorowa prac literackich i artystycznych, pod kier. literackim S. Graybnera, Warszawa, Polska, Nakł. Lilpopa, 1904. 275-278. Jędrek Sokół: powiastka, Warszawa,"Księgarnia Polska" Tow. Polskiej Macierzy Szkolnej, 1898, 1925.
Król tułacz i król chłopków: Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Warszawa, Przegląd Katolicki, 1911.
Krzyk życia: szkic psychologiczny, Warszawa, L. Biliński i W. Maślankiewicz, 1911.
Krzyk życia powieść, Lwów, Lektor,1923.
Krzywdy dozwolone: powieść, Warszawa,Bibljoteka Domu Polskiego, 1926.
Krzywdy dozwolone, Warszawa,Księg. Światło, 1928.
Literatka: powieść, Poznań,nakł. Drukarni Poznańskiej,1923.
Między świtem a dniem: powieść, Warszawa,A. G. Dubowski, 1902.
Obyczaje zwierząt, Warszawa,"Księgarnia Polska" Tow. Polskiej Macierzy Szkolnej, 1928.
Polska w podziałach: Władysław Herman i Bolesław Krzywousty ; Synowie Krzywoustego : Leszek Biały i Bolesław Wstydliwy, Warszawa,Przegląd Katolicki,1912.
Szlachetni: obrazek z życia Samnitów, Warszawa, Księg. Krajowa K. Prószyński, 1904.
Twórcy państwa polskiego: Bolesław Chrobry, Mieczysław II, Kazimierz Odnowiciel, Bolesław Śmiały, Warszawa, Przegląd Katolicki, 1912.
Więzy ducha: powieść w dwóch tomach. T. 1, Warszawa, Bibljoteka Domu Polskiego, [1928].
Więzy ducha: powieść w dwóch tomach. T. 2, Warszawa, Bibljoteka Domu Polskiego, [1928].
Wypisy polskie na klasę I, Piotrków, [s.n.], 1918.
Wypisy polskie na klasę III, Warszawa, [s.n.],1918.
LITERAL TRANSLATION
Djana de Turgis: noc św. Bartłomieja, Mérimée P., Poznań, Sekwana, 1923.
"Patrzeć będą na Mnie"... = ("Ils regarderont vers lui"), Reynès-Monlaur M., Warszawa, M. Szczepkowski,1911.
SHORT LITERARY FORMS
Aforyzmy, [W]: Album kobiece. Warszawa, Gebethner i Wolff, 1903, s.12, 14, 65, 69.
BIBLIOGRAPHY
Cieszkowska z Otockich Zofia (pseud. Sarjusz), [In:] Czy wiesz kto to jest ?, red. S. Łoza, Warszawa, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 110.
Cieszkowska Zofja, [In:] Lechicki C., Przewodnik po beletrystyce, Poznań, Naczelny Instytut Akcji Katolickiej, 1935, s. 226.
C.W., Z powodu trzydziestolecia pracy literackiej i społecznej Zofji Cieszkowskiej?, "Kobieta Współczesna", 1928, nr 6, s. 17-18.
Kuźnicki T., Cieszkowska Zofia Helena Adela, ps. Saryusz: (1867-1946): powieściopisarka, poetka, nauczycielka i działaczka oświatowa, [In:] Radomszczański słownik biograficzny. T. 2 , Radomsko, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Radomsku, 2019, s. 35-37.
Poradowski R., Zofia Cieszkowska - bojowniczka o prawa kobiet polskich. "Gazeta Radomszczańska" 1976, nr 6, s. 4-5.
Siniarski S., Kalendarz z dziejów Wolborza. 1065-1982, Warszawa, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1984.
Słownik pseudonimów pisarzy polskich XV w. - 1970 r., T. 4, A-Ż., red. E. Jankowski. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 99.
Zacharska J., Lektury pensjonarek – bohaterek powieści przełomu wieków, [In:] Książka pokolenia. W kręgu lektur polskich doby postyczniowej, red. E. Paczoska i J. Sztachelska, Białystok, Wydawnictwo Łuk, 1994. s. 138-148.
 |
| Domena publiczna: Z: Zagórowski Z., Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich |
Author biography: Wiktoria Świętuchowska
