Szpyrkówna Maria

	Data urodzenie				1893-10-13
	Miejsce urodzenia				Witebsk (Białoruś)
	Data śmierci				1977-04-22
	Miejsce smierci				Warszawa
	Pseudonimy i kryptonimy				M.H.S.; M-S.
	Powiązania				ID: psb.33858.1
	VIAF ID				38952282
	Warianty nazwisk				Horska-Szpyrkówna;
Domena publiczna: Narodowe Archiwum Cyfrowe Sygnatura 3/1/0/11/2028

Powieściopisarka i poetka, reportażystka, publicystka, autorka wierszy, powieści i opowiadań dla dzieci i młodzieży, także popularnych utworów obyczajowych i okultystycznych. Urodziła się 13 października 1893 roku w Witebsku (obecnie Białoruś), zmarła 22 kwietnia 1977 roku w Warszawie. Przez 84 lata swojego życia nie założyła rodziny.
Ojciec Marii, Michał Horski-Szpyrko był ziemianinem i adwokatem, natomiast stryj Adam Horski-Szpyrko uczestnikiem powstania styczniowego i zesłańcem syberyjskim. Po śmierci ojca i sprzedaży majątku, zamieszkała z matką i rodzeństwem w Petersburgu. Tu zdobyła też wcześniej wykształcenie, razem z siostrą uczyła się w prestiżowym w tamtych czasach Instytucie Szlachetnie Urodzonych Panien, tzw. Instytucie Smolnym. Instytut ten, oprócz nienagannych manier przyszłych dam dworu carskiego, edukował dziewczęta w opanowywaniu języków obcych. Szpyrkówna wyniosła więc biegłą znajomość rosyjskiego, francuskiego i niemieckiego. Po ukończeniu nauki osiadła w Warszawie i uczyła się na pensji Cecylii Plater-Zyberkówny. Debiutowała w 1909 roku artykułem Poznajmy swój kraj!, zamieszczonym w warszawskim miesięczniku Prąd (nr 2/3), w którym również umieszczała recenzje. Kolejny debiut miał miejsce w 1910. Następnie podjęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie doskonaliła także swoje próby literackie. Czas pierwszej wojny światowej zastał ją w Marianówce (pow. mohylewski). Nie mogąc wrócić do Krakowa, spędziła go w Petersburgu. Po śmierci matki, w 1918 roku przybyła do Warszawy, gdzie pracowała społecznie, zajmując się sierotami. Tu też redagowała czasopismo Nasza Praca (organ Koła Polek). W latach 1920-1922 przebywała w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie, tu wzięła udział w organizowaniu pierwszego konsulatu polskiego w Chicago. Po powrocie do Warszawy współpracowała z Bluszczem, prowadziła rubrykę społeczną poświęconą problemom kobiet. W roku 1925 odbyła podróż zdrowotną do Włoch, potem w 1928 do Włoch i Francji. Współdziałała tam z emigracją polską. W latach 1922-1930 i 1934-1935 współpracowała z Bluszczem, w 1933 roku redagowała pismo Słoneczniki. Drugą wojnę światową przeżyła w Warszawie i Otwocku. Utrzymywała się z handlu nićmi. W czasie powstania warszawskiego brała udział w organizowaniu Komitetu Pomocy Społecznej w Warszawie. Zmuszona przez władze Armii Czerwonej do opuszczenia Otwocka, przedostała się w poszukiwaniu pracy do Lublina, gdzie została zatrudniona w Polskim Radiu. W latach 1945-1965 mieszkała w Sopocie, a od 1966 roku w Warszawie. Była członkinią Związku Zawodowego Literatów Polskich, później Związku Literatów Polskich oraz Ligi Kobiet. W swojej działalności pisarsko-redakcyjnej zajmowała się również przygotowywaniem do druku wierszowanych polskich tekstów liturgicznych, opracowywaniem licznych inscenizacji dla świetlic i amatorskich zespołów, pisała scenariusze audycji radiowych, reportaże, artykuły prasowe, piosenki i plakaty agitacyjne, organizowała odczyty. Publikowała na łamach wielu czasopism, m.in. Bluszczu, Miesięcznika Literackiego i Artystycznego, Tygodnika Ilustrowanego, Gazety Warszawskiej, Kuriera Warszawskiego, Słowa Polskiego. Zmarła w stolicy i tu została pochowana na cmentarzu Powązkowskim.
Pisarka była aktywną organizatorką rozmaitych przedsięwzięć o charakterze ezoterycznym w Polsce: członkinią Polskiego Towarzystwa Badań Psychicznych, należała również do Polskiego Towarzystwa Metapsychicznego, którego została wiceprezeską. W 1935 roku została sekretarzem generalnym Związku Towarzystw Metapsychologicznych, redaktorką Przeglądu Metapsychicznego, współpracowała ze słynnym jasnowidzem Stefanem Ossowieckim, wybitnym polskim ezoterykiem Janem Hadyną, przyjaźniła się z Agnieszką Pilchową, cieszącą się sławą jasnowidzącej z Wisły. W 1936 roku Szpyrkówna razem z innymi zorganizowała Pierwszy Polski Zjazd Ezoteryczny. Objęła wówczas kierownictwo czasopisma OBEIM. Ogólnopolski Biuletyn Ezoteryczny i Metapsychiczny, którego pierwszy numer ukazał się w marcu 1937.

TWÓRCZOŚĆ

Alleluja Marysi emigrantki „Wieści z Polski”, 1928, nr 1, s. 6-7.
Będziesz maleńką, Moskwa, "Gazeta Polska", 1916; Wyd. 2., Warszawa, Gebethner i Wolff, 1920; Wyd. 3., Warszawa, Hulewicz i Paszkowski, 1923; Wyd. 4., Warszawa, Wydawnictwo Pisarzy Współczesnych, 1928.
Biblioteka Narodowa. Największy depozyt myśli i dorobku Rzeczypospolitej, „Obrona Kultury”, 1938, nr 3, s. 5.
Błękitne pogranicze, „Ilustrowany Kurier Codzienny”, 1934, nr 209-288.
Błękitne pogranicze. Powrót na Bałtyk, książ. 1., Warszawa, [s.n.], 1935.
Brylantowa oszustka: proces Capelle-Lafarge. Warszawa, Rój, 1926. Bibljoteczka Historyczno-Geograficzna. Z cyklu „Słynne Procesy” ; nr 31.
Ciała zmartwychwstanie, „Lotos”, 1936, z. 5 , z. 6, z. 7/8, z. 9, z. 10, z. 11.
Cuda w Lourdes, Lwów, Książnica-Atlas, 1930.
Czem to żołnierze we wilję Dzieciątko Najświętsze obdarowali ?, Warszawa, skł. gł. Perzyński, Niklewicz, 1920.
Czerwone pantofelki: czyli przygody Zosi w Afryce, Warszawa, K. Wojnar, 1925.
Człowiek, który zwarjował, Warszawa, K. Wojnar, 1924.
Człowiek z poza czewonego muru, „Federacja”, 1930, nr 1-2, s. 39-44.
Foerster i jego dzieła, „Prąd”, 1909, nr 10–11, s. 304–312.
Gniazda i gnieździęta, Warszawa, Tow. Gniazd Sierocych, 1926. [zawiera: Pani porucznikowa; Amerykanka, Scyzoryk Matki Bożej].
Godzina bije!, Lwów, Zakład Nar. im. Ossolińskich, 1927.
Gruss aus Warschau = (Pozdrowienie z Warszawy). [S.l], Oddział Propagandy Głównego Zarządu PW [Polityczno-Wychowawczego] Wojska Polskiego, 1945.
Gruss aus Warschau, „Przewodnik Świetlicowy”, 1945, nr 1, s. 12.
Grzech: powieść, Warszawa, Perzyński, Niklewicz, 1925.
Gwiazda Lucyfera: powieść,Warszawa, Tow. Wydawnicze "Rój", 1928.
Gwiazdy i dolary, „Bluszcz”, 1922, nr 31, nr 32, nr 33, nr 34, nr 35, nr 36, nr 37, nr 38, nr 39, nr 40, nr 41, nr 42, nr 43, nr 44, nr 45, nr 46-47, nr 48, nr 49, nr 50, nr 51, nr 52.
Gwiazdy i dolary, Warszawa, K. Wojnar, 1924.
Gwiazdy i dolary, [W:] 100/XX+50 : antologia polskiego reportażu XX wieku. T. 3 1910-2000, red. M. Szczygieł, Wołowiec, Wydawnictwo Czarne 2015, s. 54-69.‏
Historia ludzi podziemnych, „Obrona Kultury”, 1938, nr 5, s. 7.
Idącym na wycieczki, „Prąd”, 1910, nr 5, dodatek „Dział Młodzieży”, s. 33–34.
Inne dusze, „Bluszcz”, 1930, nr 10, s. 7-8.
Jak je uchronić?, „Przebudzenie”, 1909, nr 1–2, s. 9–11; nr 3, s. 6–8.
Józiukowa niedziela, Wilno, J. Zawadzki, 1914.
Karjera Haneczki, Warszawa, "Rój", 1931; Wyd. 2., Warszawa, Tow. Wyd. "Rój", 1934.
Kultura ciała, „Bluszcz”, 1928, nr 31, s. 5-6.
Książka, która przemówi, „Bluszcz”, 1929, nr 47, s. 3-4.
Miasto na żaglach, Warszawa, s.n., 1936.
Miasto na żaglach. Powrót na Bałtyk, książ. 2., Warszawa, [s.n.], 1936.
Mikołajki samograjki, [il. L. Kiernicki], Sopot, Fregata, 1947.
Na kresach, „Bluszcz” 1922, nr 25, nr 26, nr 27, nr 28, nr 29, nr 30.
Nena się kocha, Poznań: Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, 1929. Biblioteka „Weź Mnie z Sobą!” , 8.
Nena się kocha, Poznań, K. Rzepecki, 1929. („Pierwiosnków” cz. 3.), Biblioteka „Weź Mnie z Sobą”, t. 8.
Nena się uczy, Poznań: Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, 1929. Biblioteka „Weź Mnie z Sobą!” , t. 7.
Nena się uczy, Poznań, K. Rzepecki, 1929. („Pierwiosnków” cz. 2.). Biblioteka „Weź Mnie z Sobą” ; t. 7
Nena zaczyna żyć, Poznań, K. Rzepecki, 1928. („Pierwiosnków” cz. 1.). Biblioteka „Weź Mnie z Sobą” ; t. 3.
Niesamowite, „Kurjer Lwowski”, 1926, nr 252, s. 3.
Oni i One, „Prąd”, 1910, nr 4, s. 113–120.
Pieśń o chlebie : recytacja, inscenizacja, mimoplastyka. [S.l], [s.n.], 1945.
Pierwiosnki : powieść, Warszawa, Gebethner i Wolff, 1914.
Pionierzy, „Bluszcz”, 1934, nr 31, s. 949-951.
Poezje, Warszawa, F. Hoesick, 1927.
Powrót na Bałtyk, Warszawa: Stero, 1935. [Błękitne pogranicze. Powrót na Bałtyk, książ. 1., Warszawa, [s.n.], 1935.
Poznajmy swój kraj, „Prąd”,1909, nr 2–3, s. 56–58.
Protokół jednego seansu, Warszawa, Polska Agencja Wydawnicza, 1923.
Rewja nad Bałytkiem, „Morze”, 1934, nr 2, s. 11.
Serce, „Wieści z Polski”, 1928, nr 6, s. 36-39.
Sieć Piotrowa, „Bluszcz”, 1934, nr 51/52, s. 1593-1595.
Siostra Marta, „Co Tydzień Powieść”, 1948 nr 40, s. 2-15, nr 41, s. 7-14.
Skłamane szczęście, „Bluszcz”, 1929, nr 4-20.
Skłamane szczęście, Warszawa, Tow. Wyd. „Rój”, 1933.
Słoneczny domek, Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy, 1926. Bibljoteka Wesołych i Sensacyjnych Opowieści ; 5.
Słowo o Gdańsku, [1950].
Sprawy Dyzia Wszędziewlizia. [il. Marian Walentynowicz], Warszawa, Księg. Wł. Michalak i S-ka Książnica Atlas, 1938.
Strumph-Wojtkiewicz S., Melcer-Rutkowska W., Szpyrkówna M., Warszawa w ogniu : 12.5-16.5.1926 r., Warszawa, Rój, 1926. Biblioteczka Historyczno-Geograficzna ; nr 35-36.
Strumph-Wojtkiewicz S., Melcer-Rutkowska W., Szpyrkówna M., Warszawa w ogniu : 12.V - 16.V.1926 r., Warszawa, Rój, 1930.
Strzeżony płomień, „Gontyna”, 1937, nr 1, s. 7.
Sztychy gdańskie, il. Maciej Kilarski, Gdynia, Wydawnictwo Morskie, 1963.
Śpiew marynarzy, „Przewodnik Świetlicowy”, 1945, nr 5, s. 4.
Światło w rozkopanej mogile. Warszawa, Pol. Ag. Wydawn., 1923.
Święto morza, „Bluszcz”, 1934, nr 26, s. 790-794.
Tajemnica masońskiego zegara, Warszawa, Bibl. Dzieł Wybor., 1926. Biblioteka Dzieł Wyborowych ; R. 3, t. 2.
Tajemnica zamku Chojnasty, [1947].
Trzy kobiety, „Bluszcz”, 1928, nr 33, s. 5-6.
Trzy proroctwa : o losach Polski, Zachodu i narodu żydowskiego, Warszawa, [s.n.], 1939.
Trzy przygody, Warszawa, Ignacy Płażewski, 1926.
Trzy przygody, Poznań, [s.n.], 1933. Bibljoteka „Dziennika Poznańskiego” ; nr 3.
Wielka wilia, „Rzeczpospolita”, 1944, nr 140, s. 5.
Wielki cham : powieść współczesna, Wyd. 3., Warszawa, Bibl. „Nasza Książka”, 1926.
Wielki cham : powieść współczesna. T. 2, Wyd. 3., Warszawa: Bibljoteka Domu Polskiego, 1929.
Zaloty (Nowela), „Gontyna”, 1937, nr 2-3, s. 20-22.
Zanim klamka zapadnie, „Bluszcz”, 1928, nr 18, s. 4-5.
Znaki. Odsłona I: Za gwiazdą, „Ilustrowany Kurier Polski”, 1945, nr 64, s. 7.
Zwrotki jesienne, Kraków, s.n., 1911.

Inne utwory

Klechda: pieśń na chór męski, Twórca: Lachman, Wacław (1880-1963); Współtwórca: Szpyrkówna, Maria (1893-1977) Słowa, Chicago, W. H. Sajewski, cop. 1927.
Msza polska: na chór mieszany (solo sopran lub tenor) z organami, Twórca: Maklakiewicz, Jan Adam (1899-1954); Współtwórca: Szpyrkówna, Maria (1893-1977) Słowa, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, [1946].
Msza polska: na chór mieszany z organami, Twórca: Maklakiewicz, Jan Adam (1899-1954); Współtwórca: Szpyrkówna, Maria (1893-1977) Słowa Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, [1948].

Tłumaczenia

Deledda G. C., London J., Gunter Boykin N., Dla dziecka, tł. M. Szpyrkówna, Warszawa, [Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”], 1923.
Gunter Boykin N., Tylko interes! : nowela amerykańska, tł. M. H. Szpyrkówna, Warszawa, Bluszcz, 1924.

Redakcja czasopism

Dziennik Nowoyorski = The New York Polish Daily, red. Yolles P, Horska-Szpyrkówna M., Gąsiorowski W., 1921.
OBEiM : ogólnopolski biuletyn ezoteryczny i metapsychiczny, red. M. H. Szpyrkówna, Ogólnopolska Rada Zjazdowa Ezot[eryków] i Met[apsychików], Warszawa, 1937.
Przegląd Metapsychiczny : mies[ięcznik] kronik Polsk[iego] Tow[arzystwa] Metaps[ychicznego] i tow[arzystw] pokrewnych, Red. M. H. Szpyrkówna, Warszawa, Marjan Grużewski, Stycz[eń] 1935 - maj/paźdz[iernik] 1935.
Słoneczniki : przegląd wiedzy pomijanej, [red. M. H. Szpyrkówna], [Inny tytuł] Sunflowers; Tournesols, Warszawa, "Związek Dobroci", 1932-1933. [kwartalnik]

BIBLIOGRAFIA

Bagińska, M., Polki i kolonie w Afryce w świetle prasy kobiecej okresu międzywojennego. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, 2018, nr 100, s. 97–115. DOI: 10.18778/0208-6050.100.09 
Barnaś K., Kultura i sztuka na Wybrzeżu, „Wiatr od Morza”, 1946, nr 1, s. 15.
Batora K., Maria Szpyrkówna (1893-1977), [W:] Polski Słownik Biograficzny, t. 49, Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2013, s. 45‒47.
[Batora K.], Szpyrkówna Maria Helena 1893-1977, [W:] Współcześni polscy pisarze i badacze literatury : słownik biobibliograficzny. T. 8, Ste – V., red. J. Czachowska, A. Szałagan, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2003, s. 196-197.
Batora K., Szpyrkówna Maria Helena 1893-1977 [online], Polscy pisarze i badacze przełomu XX i XXI wieku, Dostępny w internecie:
https://pisarzeibadacze.ibl.edu.pl/record_view/4121
Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r., Wrocław, "Nortom", 2002, s. 11.
Długołęcka-Pietrzak M., Pokusy nowoczesności. Międzywojenne young adult: zapomniane powieści dla panien Marii Horskiej-Szpyrkówny, [W:] Dyskursy nowoczesności w literaturze XX i XXI wieku, red. nauk. S. Sobieraj, Siedlce, Uniwersytet w Siedlcach, 2024, s. 13-40.
Dorobek twórczy pisarzy Wybrzeża Gdańskiego: 1945-1980, [oprac. J. Chilla, T. Radziszewska, A. Woźniak], Gdańsk, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, 1981.
Hłasko J., Nowe powieści M. H. Szpyrkówny, „Gazeta Warszawska” 1929, nr 5.
Jaworski K., „Ciała zmartwychwstanie” – o zapomnianym „studium metapsychicznym” Marii Horskiej-Szpyrkówny (1893‒1977), „Studia Filologiczne Uniwersytetu Jana Kochanowskiego”, 2023, T. 36, s. 105-111.
Jaworski K., Maria Horska-Szpyrkówna (1893-1977): kilka przyczynków do biografii pisarki skazanej na zapomnienie, [W:] Literatura popularna, T. 1, Dyskursy wielorakie, red. E. Bartos, M. Tomczok, Katowice, Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, 2013, s. 167-189.‏
Jaworski K., Maria Horska-Szpyrkówna (1893‒1977) – kilka przyczynków do biografii pisarki skazanej na zapomnienie, [W:] Znani – nieznani, ale zawsze ciekawi: o listach Brunona Jasieńskiego do Stalina, zapomnianym obliczu polskiego futuryzmu i nowych zjawiskach w literaturze popularnej (od Marii H. Szpyrkówny do Philipa K. Dicka i Stephena Kinga), Kraków, Wydawnictwo Attyka, 2018, s. 154‒172.
Kalęba J., Przepowiednia, którą żyli Polacy w czasie wojny, wyszła z Tęgoborza?, „Polska”, 2018, nr 79, s. 30.
Karwacki R., Maria Helena Szpyrkówna (1893-1977), „Gdański Rocznik Kulturalny”, 1986, t. 9, s.82-88.
Kobylański J. W., Szpyrkówna, ja i radziwiłłowskie łosie, „Łowiec Polski”, 1934, nr 28. s. 506-508.
Kobylański J. W., Szpyrkówna, ja i radziwiłłowskie łosie, Warszawa, F. Wyszyński, 1934 [nadbitka].
Kochanowski M., Szpyrkówna Maria, [W;] Poetki przełomu XIX i XX wieku : antologia, red. J. Zacharska [i in.], Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2000, s. 196-199.
Laskowska J., Życie Literackie w Powojennym Sopocie, „Media Biznes Kultura”,2019, nr 1(6), s. 91-104.
Leszczewicz A., Maria Szpyrkówna i jej Powrót nad Bałtyk, [W:] Dwudziestolecie mniej znane: o kobietach piszących w latach 1918-1939 : z antologią, red. E. Graczyk., Kraków, Wydaw. Libron, 2011, s. 193-205.
Lewestam J., Literaci o lotnictwie, „Lot Polski”, 1930, nr 2, s. 2-4.
Literatura współczesna (1915—1950), [W:] Polska, jej dzieje i kultura : od czasów najdawniejszych do chwili obecnej. T. 3, Od roku 1796-1930, oprac. A. Brücknera [et al.]., Warszawa, nakł. Księgarni Trzaski, Everta i Michalskiego, [1930]. s. 889.
Loew P.O., Das literarische Danzig – 1793 bis 1945, Berlin, Peter Lang Verlag, 2021.
Maj E., Dziennikarki prasy dla kobiet w Polsce 1918-1939: portret zbiorowy na podstawie publicystycznego samoopisu, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2020.
Maj E., (Nie)widoczna obecność starych kobiet w międzywojennej prasie dla Polek, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, 2023, 1(14), s.165-187.
Marja Szpyrkówna, „Tygodnik Polski”, 1927, nr 42, s. 2.
Naglerowa H., Dziesięć lat pracy literackiej kobiet, „Bluszcz” 1928, nr 46, s. 9-12.
Olkusz K., Materializm kontra ezoteryka : Drugie pokolenie pozytywistów wobec ‘spraw nie z tego świata’, Kraków, Ośrodek Badawczy Facta Ficta, 2017.
Podhorska-Okołów S., Twórczość literacka współczesnej kobiety polskiej, „Drugi Almanach Świata Kobiecego”, 1927, s. 45-54.
Samborska-Kukuć D., Miniatury litewsko-białoruskie: o nowelach konkursowych Wandy Stanisławskiej i Marii Szpyrkówny, [W:] Pogranicze czyli Polskość : księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Andrzejowi Romanowskiemu, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022, s. 241-249.
Sarna P., Mariaż ezoteryki z nauką na łamach Wiedzy Duchowej i Lotosu, „Zeszyty Prasoznawcze” 2021, t. 64, nr 1 (245), s. 79‒94.DOI: 10.4467/22996362PZ.21.006.13034 
Siedlecka J., Biografie odtajnione : z archiwów literackich bezpieki, Poznań, Zysk i S-ka, 2015.
Siedlecka J., Pan od poezji : o Zbigniewie Herbercie, Warszawa, Prószyński i S-ka, 2002, s. 169-171, 174; 177.
[Sierosławski S.], Poetka nastrojów. „Świat”, 1911, nr 15, s. 7.
Skucha M., Niesytość pragnienia : w kręgu młodopolskiej liryki kobiet, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.
Słownik pseudonimów pisarzy polskich XV w. - 1970 r. T. 4, A-Ż : nazwiska, red. E. Jankowski. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich,1996, s. 685.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3, R-Ż, red. E. Korzeniewska, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964, s. 300-303.
Sołowianiuk P., Jasnowidz w salonie, czyli spirytyzm i paranormalność w Polsce międzywojennej, Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2014.
Szpyrkówna Maria, [W:] Czy wiesz kto to jest ?, red. S. Łoza, Warszawa, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 725.
Szpyrkówna M. H. [W:] Glejc A. K., Glossarjusz okultyzmu z przedmową Józefa Świtkowskiego, Kraków, 1936, s. 78., (Bibljoteka „Lotosu”, nr 3). Szpyrkówna Marja Helena, [W:] Lechicki C., Przewodnik po beletrystyce, Poznań, Naczelny Instytut Akcji Katolickiej, 1935, s. 336-337.
Szpyrkówna-Horska Maria, [W:] Cmentarz Powązkowski w Warszawie, red. nauk. J. Durko, W. Fijałkowski, H. Szwankowska, Warszawa, Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami imienia Jerzego Waldorffa, 2002, s. 167.
Tarczewski J., Poetka ros i promieni, „Prawda” 1911, nr 18, s. 8.
Walęciuk-Dejneka B., Osamotniona… – z życiowych doświadczeń kobiety w zapomnianej liryce Marii Szpyrkówny, [W:] Samotność – wybór czy los. Literatura i kultura, red. B. Walęciuk-Dejneka, Ł. A. Wawryniuk, Kraków, Aureus, 2016, s. 259-268.
Walęciuk-Dejneka B., Samotność pisarki – Marii Szpyrkówny droga twórcza, [W:] Modele kobiecej samotności: panny, wdowy, rozwiedzione, red. B. Walęciuk-Dejneka, Kraków, Aureus, 2015, s. 205-214.
Wielki konkurs jubileuszowy Ilustrowanego Kuriera Codziennego [...] : uzasadnienia decyzji jury w odniesieniu do powieści wyróżnionych, "Ilustrowany Kurier Codzienny", 1936, nr 153, s. 7.
Winid B., "Ameryka" - pierwsze polskie czasopismo poświęcone Stanom Zjednoczonym (1923-1925), „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 1988, 27/2, s. 59-79.
Wojkiewicz R., W spektrum Wyspiańskiego Witraż w poezji Młodej Polski, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 2022.
Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu Nr 1, [poz.] 1437. Szpyrkówna Maria, wszystkie utwory, [W:] Cenzura PRL : wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu : 1 X 1951 r. : tylko do użytku służbowego : No 00305, posł. Zbigniew Żmigrodzki. Wrocław, “Nortom,” 2002, s. 41.
Wykaz nr 3 (książek dla dzieci), [poz.] 506. Szpyrkówna M. Wszystkie utwory, [W:] Cenzura PRL : wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu : 1 X 1951 r. : tylko do użytku służbowego : No 00305, posł. Zbigniew Żmigrodzki. Wrocław, “Nortom,” 2002, s. 74.
Zawiszewska A., Między Młodą Polską, Skamandrem i Awangardą. Kobiety piszące w dwudziestoleciu międzywojennym, Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2014.
Ziomek M. J., Czytelnictwo powieści. Najulubieńsi pisarze i najpoczytniejsze książki, „Przegląd Współczesny”, 1931, T. 39, nr 114-116, s. 68-89.
Ziomek M. J., Ze studjów nad czytelnictwem w Polsce. Czytelnictwo w Krakowie, „Przegląd Współczesny”, 1933, T. 44, nr 129-130, s. 100-118; s. 241-253.

 Autorka biogramu: Beata Walęciuk-Dejneka

Z: Sierosławski S., Poetka nastrojów, „Świat”, 1911, nr 15, s. 7.

[Afisz] : [Incipit] [1930] Domena publiczna		[Zaproszenie] : [Incipit:] 1930  Domena publiczna
STRONY INTERNETOWE
Maria Horska-Szpyrkówna		Szpyrkówna Horska Maria