Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility

Jahołkowska-Koszutska Ludwika

Ludwika Jahołkowska Koszutska a Data urodzenia       1872-00-00
Miejsce urodzenia       Popławy k. Grodna
Data śmierci       1928-10-27
Miejsce śmierci       Warszawa
Pseudonimy i kryptonimy       Las... ; Lassota;
Powiązania  z Jahołkowskich
VIAF ID        166046711
         
Domena Publiczna:
Bluszcz 1929 nr 36 s. 12
         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pisarka, pedagog, działaczka społeczna, polityczka. Członkini Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich, założycielka Stowarzyszenia Równouprawnienia Kobiet Polskich, również Centralnego Komitetu Równouprawnienia Politycznego Kobiet Polskich oraz Klubu Politycznego Kobiet Postępowych, Radna Warszawy. Publikowała rozprawy społeczno-polityczne na temat emancypacji kobiet (broszura Herezje w ruchu kobiecym czy szkic O duchowej ewolucji kobiety współczesnej) oraz literaturę piękną, w tym także literaturę przeznaczoną dla dzieci.
Koszutska urodziła się w 1869 roku we wsi Popławy. Gimnazjum z kolei ukończyła w Warszawie. Lata 1891–1894 to czas, kiedy przyszła pisarka uczestniczyła w tajnych kółkach samokształceniowych, które były organizowane przez radykalną młodzież studencką. Co ważne – Koszutska była już wówczas nauczycielką. Od 1891 roku brała aktywny udział w życiu społeczno-oświatowym oraz politycznym.
Pisarka zadebiutowała literacko w 1893 roku, drukując łamach czasopisma „Niwa” powieść Z teki wrażeń (utwór został wydany osobno kilka lat później, w 1900 roku). W 1899 roku, Koszutska opublikowała w „Prawdzie”, księdze pamiątkowej ku czci Aleksandra Świętochowskiego, nowelę Spotkanie, z kolei inna jej nowela, Odpowiedź ukazała się w tygodniku „Prawda”. Warto zaznaczyć, iż ze sporym uznaniem ówczesnej krytyki spotkała się kolejna powieść Koszutskiej – Z oddali, wydana w 1911 roku.
Koszutska tworzyła również literaturą przeznaczoną dla dzieci. W 1895 roku wydała, wspólnie z Jadwigą Warnkówną, zbiór zabaw i piosenek zatytułowany W ogródku dziecięcym, natomiast w 1897 roku spod pióra Koszutskiej wyszła książeczka W domu, która zawierała aż 30 opowiadań dla młodszych dzieci. Pisarka była również współredaktorką „Ogródka dziecięcego”, stałego dodatku do „Przeglądu Pedagogicznego”.
W czasie pierwszej wojny światowej Koszutska początkowo brała udział w działalności Komisji Pracy Kobiet, natomiast później – w założonym za czasów okupacji niemieckiej Związku Stowarzyszeń Kobiecych. Tuż przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, Koszutska weszła w skład grona uznanych lewicowych działaczek społecznych, organizujących w Warszawie 8 i 9 września 1917 roku ogólnokrajowy zjazd kobiet polskich. Należy nadmienić, że na wspomnianym zjeździe pisarka wygłosiła referat Wpływ wojny na sprawę kobiecą.
Ludwika Koszutska zmarła 27 września 1928 roku w Warszawie. Została pochowana na cmentarzu na Powązkach. Dzięki staraniom męża pisarki, rok po śmierci, wydany został zbiór jej prac o charakterze publicystycznym, artykułów oraz przemówień w osobnej publikacji – O kobiecie współczesnej i o kobiecie przyszłości (1929).

TWÓRCZOŚĆ

Bajka o szybce, „Zorza”, 1903, nr 2.
Bajka o szybie, „Wychowanie Przedszkolne”, 1935, nr 1.
In tenebris, „Nowy Świat” (New York), 1923, nr dodatkowy z 1 kwietnia.
In tenebris, Życie, 1899, nr 8.
Odpowiedź, „Prawda” (Warszawa), 1894, nr 4-6.
Strażacy, „Zorza” (Warszawa), 1903, nr 8.
W domu: 30 powiastek dla dzieci od lat 5 do 8, Warszawa, Czytelnia Edwarda Kolińskiego, 1897.
W domu: 30 powiastek dla dzieci od lat 5 do 8, Wyd. nowe, Warszawa, J. Lisowska, [1911].
Z oddali: powieść współczesna, „Sfinks”, 1911, t. 2, s. 335-355; t. 3, s. 94-113; 207-228; t. 4, s. 30-54; 261-288, 1912, t. 1, s. 124-135; 306-313; 433-449; t. 2, s. 135-145; 409-429.
Z oddali: romans, Warszawa, Kraków, New York, Gebethner i Wolff, 1912.
Z teki wrażeń, „Niwa”, 1894, nr 4-20.

WYDANE ZAGRANICĄ
Jahołkowska L., Skalanovič P. G., Fedora J., Moje rozprávky, Trnava: Spolok sv. Vojtecha, 1944.

INNE UTWORY
Herezje w ruchu kobiecym, Warszawa, Księgarnia Powszechna, 1907.
Kilka słów na temat duchowej ewolucji współczesnej kobiety, „Ster”,1911, nr 7.
O kobiecie współczesnej i o kobiecie przyszłości, Warszawa, Dom Książki Polskiej, Hurtownia dla Księgarzy i Wydawców, 1929.
Program Zjazdu Kobiet Polskich w Warszawie, Warszawa, Tłocznia Wł. Łazarskiego, 1917.
Wpływ wojny na sprawę kobiecą, [W:] Pamiętnik Zjazdu Kobiet Polskich w Warszawie w roku 1917, red. J. Budzińska-Tylicka, Warszawa, Komitet Wykonawczy Zjazdu Kobiet Polskich, 1918, s. 17-31.
Strażacy, [W:] Malewska H., 18 Piosnek dla dzieci, Wyd. 2., Warszawa, J. Lisowska, 1901, s. 20-21.
W ogródku dziecięcym : zbiór zabaw, marszy i piosenek z zastosowaną do nich melodyą, Wyd. 2., współaut. J. Warnkówna, Warszawa, nakład Gebethnera i Wolffa, 1901. 
W ogródku dziecięcym: zbiór zabaw, marszów i piosenek: na jeden głos z towarzyszeniem fortepianu, w układzie W. Zapolskiej. Cz. 1., Wyd. 3., współaut. J. Warnkówna, Warszawa, Gebethner i Wolff, 1908. 
W ogródku dziecięcym: zbiór zabaw, marszów i piosenek : na jeden głos z towarzyszeniem fortepianu, w układzie W. Zapolskiej. Cz. 2. , Wyd. 3., współaut. J. Warnkówna, Warszawa, Gebethner i Wolff, 1908.
W ogródku dziecięcym : zbiór zabaw, marszów i piosenek : na 1 głos z towarzyszeniem fortepianu w układzie W. Zapolskiej, Cz. 3., Zbiór pieśni dla starszych dzieci i młodzieży, współaut. J. Warnkówna, Warszawa, Gebethner i Wolff, 1910.

BIBLIOGRAFIA

Bujak-Boguska S. ,Ludwika Jahołkowska-Koszutska. Wspomnienie, „Kobieta Współczesna” (Warszawa), 1929, nr 24.
Bukowiński W., Polskie powieściopisarki, „Tygodnik Narodowy” (Lwów), 1901, nr 39-40.
J.K. [Krawczyńska J.], Na drogach własnego ja, Bluszcz”, 1929, nr 36, s. 11-12.

Koszutska z Jahołowskich Ludwika, [W:] Cmentarz Powązkowski w Warszawie, red. nauk. J. Durko, W. Fijałkowski, H. Szwankowska, Warszawa, Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami imienia Jerzego Waldorffa, 2002, s. 204.
Ludwika Koszutska, [W:] Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, T. 3, Warszawa, Książka i Wiedza, 1992, s. 317–318.
Sandler B., Koszutska Ludwika (1869-1928), [W:] Polski słownik biograficzny, T. 14., Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1969, s. 374-375.
Słownik pseudonimów pisarzy polskich XV w. - 1970 r. T. 4, A-Ż : nazwiska, red. E. Jankowski. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996. s. 327.

Autorka biogramu: Barbara Bandzarewicz


 

STRONY INTERNETOWE


Przodownice warszawskie 1914-1915

Radne warszawskie. 100-lecie kobiet w Radzie Miejskiej

Sto lat temu Polki zdobyły prawa wyborcze…


Zjazd Kobiet w Warszawie w 1917 roku

 

 

 

Logo Creative Commons
Logo Pionier
Logo Public Domain